MAĞAZA ÇALIŞANLARININ DRAMI

D's damat firmasında iş görüşmesine gittim satış elemanı olarak iş başvurusu vardı ve oradaki mağaza müdürü ile görüşme yaptık hemde ayak üstü hicte profesyonel degildi ayrıca neyse kendisinin taliban gibi sakalı olmasına rağmen ben ceodan izinliyim benden başka kimse sakal bırakamaz dedi sacmalığa bak ardından yapacağım iş ile alakalı bilgi verdi reyonları toplalayacakmışım yerleri temizleyecekmişim satış yapacakmışım ve müdür istedigi saatlerde beni mesaiye bırakıp öglen yemeginede göndermeme hakkına sahipmiş. Arkadaslar köle miyiz yoksa çalışan mı anlam verebilmiş değilim. Eminim ki birçok firma bu şekilde eleman arıyor tek maaş ile 2-3 kişinin yapacagı işleri yapacak birisi lazım diye düşünüyorlar. Umarım bu platform boyle sacmalıklarım daha fazla duyulması adına harika işler çıkarıe ve burada herkes sesini duyurabilir. 

Ecza deposunda çalışmak

Hem depo içerisinde hemde satış kanallarında çalışmış birisi olarak söylüyorum ki çok yoğun şekilde mobbing uygulanan bir sektör. Neredeyse tüm firmalarda yapiliyor bu çünkü aylık fütursuzca hedeflenen satış kotaları çalışanları bir nevi dilenci konumuna sokara doktorlara veya eczacılara dilenci olmaya itiyor. Öte yandan hak edişler bu kotalar tutmadiginda verlmiyor ve hergün mesai yapilmasina rağmen ay sonu mesai paralari verlmiyor cünkü hedefler tutmazsa mesai gönüllülükten sayiliyor. Depo içerisinde siparisleri hazirlayanlarinda hak edişleri genellikle beyaz yakaya veriliyor veya müdürler arasinda paylastiriliyor. Mobbing açısından çalışılması en zor sektörlerden birisi bana göre ve kariyer olarak başlanacak bir iş modeli degil. Çalışan arkadaşlara allah kolaylık versin. Benim çalıştığım firma alliance healthcare idi ancak diğer firmaları da biliyorum hepsi birbirinin aynısı maalesef. 

KARGO FİRMALARI

Aras kargo, sürat kargo ve yurtiçi kargo olmak üzere 3 farklı firmada da calıştım. Hepsinin ortak özelligi uzun süren çalışma saatleri, düşük maaşlar, eksik yan haklar ve çok fazla iş yükü. Motorlu kargo ve araç kargo olmak üzere 2 şekilde de çalıştım. İş arayan veya bu sektörlere merak salan arkadaşlarıma tavsiyem geçici olarak çalışacaksanız sorun yok ama benim gibi 23 sene boyunca bu meslegi yapacaksanız mesleğinizi sevmeniz gerekecek yoksa katlanamazsiniz. 

JUNİOR DEVELOPER

4 senedir hala junior pozisyonundayım. Yazılımcı olmak alaylı veya diplomalı farketmeksizin dışarıdan görüldüğü kadar kolay değil ve bunun en büyük nedeni sosyal medyada saçma sapan insanların sürekli yazılımcı olun tonla para kazanın 3 ayda yazılımcı eğitimi verelim gibi sacma sapan söylemleri ve milleti kandırmaları. Arkadaşlar meslek son 2-3 senesini yaşıyor bana göre ve bu süreden sonra bir zamanlar herkesin inşaat mühendisi olduğu gibi herkes yazılımcıyım deyip ortalıkta gezinecek sonrada maaşlar asgari ücret seviyesine inecek. Tr şartlarında zaten junior pozisoynunun en baba aldığı maaş 20-25k civarında ve bu rakam dahada aşağılara inecek gibi görünüyor. 

SİGORTA SEKTÖRÜ

15 seneyi doldurdum sayılır kabaca. Hem uluslararası hemde yerli firmalarda geçti çalışma yıllarım. Klasik sözlerle yerli firmalarımızı kötülemek istemiyorum ancak gerçekten çok gidilmesi yolumuz var. Primlerden tutun tatil zamanlarımıza ve mobbinglere kadar inanılmaz uçurumlar söz konusu. Sigorta sektörü getirisi güzel olan hic değilse eskiden maddi anlamda level atlatan bir sektördü ve network açısından bulunmaz nimetti. Son birkaç senedir hem paramızın değer kaybı hemde piyasada bir güvensizlik söz konusu olduğu için sigortacılıkta bunlardan payını aldı. Yinede şimdiye kadar ki tüm kazanımlarımı buradan almış birisi olarak soyleyebilirim ki, kariyer hayatına ilk adımlarını atan arkadaşlarım sigortacılık sizleri uzun vaadede ihya edebilir ancak çalıştığınız firma çok ama çok onemli o yüzden elinizden geldiğince yerli firmalarda kariyer yapıcam diye zorlamayın biraz tecrübe edindikten sonra yabancı firmalara kaçmaya bakın. 

GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gayrimenkul sektörü hem çok doğru bir yatırım hemde güzel bir iş modeli. Ancak ülkemiz şartlarında sistem biraz farklı işliyor. Sürekli yükselen enflasyon ve dalga dalga gelen göçler gibi daha birçok nedenlerden dolayı artık ipin ucu kaçmış durumda. Ev sahipleri kira/satış oranlarını artık neredeyse her hafta değiştirerek yükseltiyorlar, doğru düzgün bir denetim mekanizması olmaması nedeniyle vergisiz "ayakcı emlakcı" dediğimiz kişilerin sayısıda artıyor ve bu piyasaya ciddi bir güven sorunuyla beraber belirsizlik aşılıyor. Düzenlemeler yetersiz kaldığı için ve cezalar caydırıcı olmadığından mesleğin albenisi günden güne kaybolmaya yüz tutmuş durumda. 
 

Eskiden daha güzel kazançlar sağlanabiliyorken son 2-3 senedir fiyatlar her ne kadar yükselmiş olsa da banka kredilerinin kesilmesi fiyatların abartılı seviyelerde her gün artmasına bağlı olarak satışlarda buna paralel olarak durduk ve kayıt dışı satışlar başladı. Umarım eski günlere geri dönülür ancak sektöre atılmak istiyorsanız sermayesiz asla girmemenizi tavsiye ediyorum. 

FİNLANDİYA İŞ MODELİ

Finlandiya'da bütün çalışanlara kanunlar nezdinde eşit şekilde davranılmalıdır. İşe alım sürecinde veya iş yerinde hiç kimse ayrımcılığa uğrayamaz.

Eşitlik (yhdenvertaisuus) tüm insanların cinsiyetlerine, yaşlarına, etnik kökenlerine veya milliyetlerine, uyruklarına, dillerine, dinlerine ve inançlarına, fikirlerine, özürlerine, sağlık durumlarına, cinsel yönelimlerine veya kişiyle ilgili başka bir sebebe bakılmaksızın eş değerde olmaları demektir.
 

İş hayatındaki eşitlik, Eşitlik Yasası’nda ve İş Sözleşmesi Yasası’nda düzenlenmiştir. Bu yasalara göre, çalışanlara işe alınma, çalışma koşulları, iş sözleşmeleri, personel eğitimi ve kariyerde ilerleme gibi konularda eşit davranılmalıdır.

İşe alınmada eşitlik
Eşitlik Yasası (yhdenvertaisuuslaki) iş arayanlara eşit davranılmasını gerektirir. İşverenin işe en uygun olan adayı seçmesi gerekir. Ayrıca işverenin, seçiminin kabul edilebilir ve işin niteliğine uygun gerekçeleri olduğunu ve seçimi ayrım yapmadan yaptığını kanıtlayabilmesi gerekir. İş başvurusunda bulunanlardan işin yapılması için gerekli olmayan özellikler istenmemelidir.

İş yerinde eşitlik
İşveren görev bölümü yaparken, terfi olanakları sunarken veya istihdamı sona erdirirken çalışanlara ayrımcılık yapmamalıdır. Örneğin, çalışana yabancı olduğu gerekçesiyle daha düşük maaş ödemek yasa dışıdır.
İş ayrımcılığı bir suçtur. İş yerinde ayrımcılığa maruz kaldığınızdan şüpheleniyorsanız, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumu, eşitlik temsilcisi veya kendi sendikanızla iletişime geçebilirsiniz.
Sorun çıkması durumunda iş yerinizin iş sağlığı ve güvenliği temsilcisine veya sendika temsilcinize de danışabilirsiniz.

Cinsiyetler arasında eşitlik (tasa-arvo)
Finlandiya yasalarına göre erkekler ve kadınlar eşittir. Erkeklere ve kadınlara işe alınmada, çalışma koşullarında ve maaş vermede eşit davranılmalıdır. Çalışanlar gebelikleri veya ebeveynlikleri nedeniyle ayrımcılığa maruz kalmamalıdırlar. Çalışanın cinsiyeti esasıyla bir görevi reddetme hakkı yoktur.
Finlandiya'da, işverenin iş yerinde kadın erkek eşitliğinin var olduğunu ve kimseye ayrım yapılmadığını denetlemesine yönelik Eşitlik Yasası vardır. Eşitlik ombudsmanı, erkeklerle kadınlar arasındaki eşitlikle ilgili yasanın uygulanıp uygulanmadığını denetler. İşvereninizin size cinsiyetinizden dolayı ayrım yaptığına dair şüpheleriniz varsa, eşitlik ombudsmanından konunun aydınlığa kavuşturulması için açıklama, tavsiyeler ve yardım alabilirsiniz.

Umarım birgün ülkemizde de bu yasalar geçerli olur eksiksiz şekilde uygulanır. Kurumsal firmaların artması belkide bu yasalara gerek kalmadan iş hayatını domine eder. 

OTOMOTİV SEKTÖRÜ

Özellikle pandemi sonrası krizin etkisiyle Türkiyede araç yatırımı çoğaldı ve araç alım satım oranları son 10 senenin zirvesine çıktı. Bir yatırım kolu haline gelen bu sektör hız kesmeden devam etmekte özellikle ikinci el araçlar sıfırdan daha fazla cazip durumda alım satım kazanç anlamında. Raporda da görüleceği üzere ülkemizde yapılabilecek en iyi işlerin başında geliyor ve iş fikri olarak yatırımcısının yüzünü güldüren bir sektör. Nereye kadar böyle gideceği belli değil ancak şimdilik hem binicisine hemde al sat yapan yatırımcısına kazandırıyor.

GIDA VE YEME-İÇME SEKTÖRÜ

Dünya genelinde özellikle pandemi döneminde gıda ürünlerine ulaşım ve tedarik zincirinin bozulması ile bu sektörün kötü şekilde etkilendiğini hepimiz görebiliyoruz. Son 1 yılda globalde düşül yaşansa da ülkemizde hala yükselmeye devam ediyor. Kafe, restorant gibi işletmelerin 2020-2022 yıllarında bu tür işyerlerinin %27’lik dilimi ayakta durmakta zorlanıp kapatmak zorunda kaldılar. Daha önceleri kar payı ve ciro arasında güzel bir gidişat varken artan maliyetler nedeniyle aradaki makas gittikçe daraldı ve kar oranlaro düşüşe geçti. Kabaca bir kafe işletmesinin servisle beraber kar oranı yaklaşık olarak %60-85 arasında olmalıdır ancak bu durum konum,kira,çalışan sayısı ve demirbaş giderlerine göre değişkenlikte gösterebilmektedir. 

  Bu sektöre yatırım yapmayı planlayan yatırımcının en önemli konusu kesinlikle konum ve kira bedelleri olacaktır. Daha önceleri kosgeb gibi devlet kurumları teşvik edici ödemeler veriyordu ancak artık daha çok üretim ve arge gibi sektörlere ağırlık vermeye başladığı için yeme-içme sektörlerine desteği azalttı. Ancak yinede en karlı işletme sektörlerindenim başında geldiğini belirtmek gerekir. Bayiilik veya sıfırdan bir marka yaratmak gibi yatırım çeşitleri konum,servis,işletmenin farklılıkları gibi durumlar sizleri ileriye götürecek ve başarınızı sağlayacak en önemli faktörlerdir. 

Aşağıda bıraktığım raporları inceleyerek 2021 yılına kadar hem dünyada hem ab’de hemde ülkemizde gıda-yemek-içme sektörlerinin gelişimini ve büyümesini inceleyebilirsiniz.